Մարտի 8-ին նշվում է Կանանց միջազգային տոնը: Տոնի առաջացման հետ կապված վարկածները բազմաթիվ են: Այս օրվա հետ կապված ամենաառաջին պատմական իրադարձությունը տեղի է ունեցել 1857 թվականի մարտի 8-ին՝ «դատարկ կաթսաների երթը», որը կազմակերպել էին նյույորքյան տեքստիլ գործարանի բանվորուհիները: Իրենց իրավունքների պաշտպանության համար քայլերթով անցան քաղաքի փողոցներով՝ պահանջելով աշխատավարձի բարձրացում, աշխատանքային պայմանների բարելավում, կանանց համար հավասար իրավունքներ: Այդ իրադարձությունը սկսեցին անվանել Կանանց օր:
Տոնի պատմությունն ավանդաբար կապվում է գերմանուհի սոցիալիստ Կլարա Ցետկինի անվան հետ, որը կազմակերպում է կանանցից կազմված հեղափոխական ջոկատ և այսպես ասած՝ անզուսպ էներգիան ուղղորդում է շահագործողների դեմ պայքարին:
Վարկած կա, որ մարտի 8-ի պատմությունը կապվում է գարնան սկզբին նշվող հրեական Պուրիմ տոնի հետ: Նույն Կլարա Ցետկինն առաջարկում է այս տոնը նշել Պուրիմի հակադրությամբ` հրեա կանանց կրոնական սովորույթներից հետ պահելու համար:
1908 և 1909 թվականներին Կանանց օրը նշվեց կանացի երթերով ու գործադուլներով, իսկ 1910 թվականին այն տարածվեց ողջ ԱՄՆ-ում: 1910-ին Կոպենհագենում տեղի ունեցած Սոցիալիստ կանանց միջազգային մի կոնֆերանսում Կլարա Ցետկինն առաջարկեց տոնել մարտի 8-ը՝ որպես կանանց իրավունքի պաշտպանության և տղամարդկանց իրավունքների հետ հավասարության օր:
Կանաց միջազգային օրը սկսել են նշել 1911 թվականից, բայց փոփոխական օրերով: Միայն 1914 թվականի մարտի 8-ին տոնը միաժամանակ նշվում է վեց երկրում` Ավստրիայում, Դանիայում, Գերմանիայում, Նիդերլանդներում, Ռուսաստանում և Շվեկցարիայում, քանի որ այդ օրը կիրակի էր և ոչ աշխատանքային:
Առաջին աշխարահամարտը Եվրոպային ստիպում է մոռանալ տոները, բայց Ռուսաստանում բոլշևիկյան հեղափոխությունից անմիջապես հետո կանանց միջազգային տոնը կրկին հիշվում է և ստանում պաշտոնականի կարգավիճակ:
ՄԱԿ-ը 1975-ը ճանաչում է Կանանց միջազգային տարի, որից հետո նույն կառույցը 1977-ին մարտի 8-ն արդեն հայտարարում է Կանանց միջազգային տոն:
Անկախությունից հետո Հայաստանում փորձեցին մարտի 8-ը հանել տոնացույցից, և որպես այլընտրանքային` ապրիլի 7-ը հռչակվեց Մայրության և գեղեցկության օր: Սակայն մարտի 8-ն այնքան էր սիրվել հասարակության կողմից, որ այն նորից վերականգնվեց: Ավելին` մարտի 8-ից ապրիլի 7-ը մեզանում ոչ պաշտոնապես համարվում է կանանց միամսյակ:
